Ko su, i zbog čega, sretne žene? Doc. dr. Mahmutbegović: "Menopauza je genetski predodređena"
Dva vrlo važna događaja u životu žene jesu carski rez i menopauza. Carski rez, srećom, nije nešto što će svaka žena doživjeti, dok menopauzi ne možemo pobjeći.
O tome je u drugoj epizodi novog podcasta Oslobođenja, (Ne)poznato o ljudskom tijelu, govorio doc. dr. Emir Mahmutbegović, specijalista ginekologije i akušerstva sa bogatim iskustvom u radu sa pacijentima i edukaciji o reproduktivnom zdravlju žena.
Inače, preporuka Svjetske zdravstvene organizacije (SZO/WHO) jeste da se carski rez primjenjuje na 10 do 15 posto od ukupnog broja poroda, odnosno, onda kad je neophodno.
- S obzirom na to da je carski rez operativni zahvat, postoje medicinske indikacije koje mogu biti apsolutne, što znači da nema drugog načina da se porod završi osim carskim rezom. Recimo, kod normalnog poroda je beba okrenuta glavom ka porođajnom kanalu, i u takvoj situaciji beba se prvo porodi glavom pa onda ostatkom tijela. Ipak, tokom vođenja trudnoće se dešava da utvrdimo da bebin položaj nije adekvatan, odnosno da ona nije normalno, prirodno okrenuta glavom ka porođajnom kanalu, nego može biti u poprečnom položaju ili okrenuta stražnjicom. Kada je poprečno okrenuta, tada postoji apsolutna indikacija za carski rez zbog toga što se beba drugačije ne može poroditi. Kod vaginalnog poroda, kad je beba okrenuta zatkom, u suštini je moguće ali očekuju se komplikacije takvog poroda. Druga apsolutna indikacija, kad nemamo druge opcije, jeste placenta previa, tj. kada posteljica prekriva unutrašnje ušće grlića maternice odnosno put kojim beba treba da izađe prilikom poroda. Pošto je tu posteljica, beba fizički ne može "kroz zid", da tako kažem, zbog čega se odrađuje carski rez, istakao je Mahmutbegović, navodeći da carski rez nastupa i usljed predugog vaginalnog poroda, prilikom čega dolazi do fetalnog distresa, odnosno beba ostaje bez kisika.
Kako je riječ o hirurškom zahvatu, svaki carski rez počinje spinalnom, epiduralnom ili opštom anestezijom.
- Karakteristika spinalne i epiduralne anestezije je ta da je majka budna, svjesna svega, ali ne osjeća ništa u donjem dijelu tijela. U nekim slučajevima to se zove emotivni carski rez, jer nakon poroda majka dobija bebu i ostvaruje prvi, direktan kontakt. Ta sekunda u kojoj je kontakt uspostavljen i kada majka čuje taj plač je, kaže se, humani emotivni carski rez, objašnjava Mahmutbegović. S druge strane, dodaje on, opšta anestezija je preporučljiva kada je carski rez hitan, kad je svaka sekunda veoma bitna.
Ovaj hirurški zahvat obavlja se u području bikini zone, gdje se pravi rez od 10 do 12 centimetara. Reže se koža, potkožno tkivo i nervni završeci u dijelu reza.
- Potom se reže fascija, nakon čega se prednji trbušni mišići razmiču i dolazi se do maternice, koja se također reže i iz koje se vadi beba. Poslije toga se vadi, odnosno porodi i posteljica, zašije se maternica, fascija, mišići se vrate i zašiju se koža i potkožno tkivo, pojasnio je Mahmutbegović.
Oko 50. godine
Menopauza je stanje organizma žene suprotno od prethodno navedenog, kada u njenom tijelu dolazi do ovulacije.
- Veoma važno je znati da menopauza nije bolest. Zbog nekih jakih simptoma, uvrijeđeno je mišljenje u društvu da je menopauza bolest. To je prirodno, normalno stanje u životu žene, koje se obično dešava oko 50. godine i ni na koji način se ne može izbjeći. Ovo stanje nastaje zbog pada funkcije jajnika, odnosno proizvodnje estrogena i progesterona. Menopauza je, u većini slučajeva, genetski predodređena. Ukoliko je vaša majka ušla u menopauzu u nekom određenom periodu svoga života, odnosno ako je imala prijevremenu menopauzu ili u očekivano vrijeme, možete očekivati u većini slučajeva da će i kod vas biti isto, kazao je Mahmutbegović.
Ipak, ovo nije pravilo. Kao i u svemu, postoje izuzeci, pa poremećaj funkcije jajnika mogu izazvati, recimo, veliki stresovi, zbog čega menopauza može uraniti.
- Menopauza u suštini predstavlja zadnju menstruaciju u životu žene. Definicija je takva da, ukoliko žena nije imala menstruaciju zadnjih 12 mjeseci, mi smatramo da je ona u menopauzi. To je kao jedna tačka u životu, kao prije ere i poslije ere. Stoga se može reći da menopauza traje samo jedan dan. To je prirodan proces starenja, što je normalno, fiziološki, istakao je.
Često se brkaju pojmovi menopauza i perimenopauza, zbog čega je doc. dr. Mahmutbegović pojasnio da perimenopauza počinje obično oko 48. godine života, te da predstavlja period koji prethodi menopauzi i traje od tri do pet godina.
- Jajnici prestaju proizvoditi istu količinu progesterona i estrogena kao prije, na što svaka žena drugačije reaguje. I dok ima žena kojima simptomi, koji nastaju usljed smanjene proizvodnje estrogena i progesterona, bitno utiču na kvalitet života, ima i onih koje uopšte nisu osjetljive na tu manju količinu hormona i one to samo, jednostavno, osjete u zadnjoj menstruaciji. One su rijetke i to su sretne žene, kazao je doc. dr. Emir Mahmutbegović.
Sve naše podcaste gledajte i slušajte na www.podcastoslobodjenje.ba.
