Istraživanje: ''Česmovača'' može sadržavati hemikalije koje uzrokuju rak

Naučnici sa Keck School of Medicine pri Univerzitetu Južne Kalifornije (USC) otkrili su povezanost između prisutnosti sintetičkih „vječnih hemikalija“ (per- i polifluoroalkilnih supstanci – PFAS) u vodi za piće i povećanog rizika od određenih vrsta raka, uključujući tumore probavnog, endokrinog i respiratornog sistema, kao i raka usne šupljine i grla.

Prema istraživanju objavljenom u časopisu Journal of Exposure Science and Environmental Epidemiology, zajednice s vodom za piće kontaminiranom PFAS-om suočavaju se s do 33% većim rizikom od razvoja određenih karcinoma. Ovo je prva studija u SAD-u koja direktno istražuje ovu povezanost, a finansirana je od strane Nacionalnog instituta za zdravlje (NIH).

Ima svoje prednosti

Ljudi su masovno počeli zamrzavati hljeb: Uvjereni su da to uveliko utječe na zdravlje

PFAS se široko koriste u proizvodima za domaćinstvo poput namještaja i ambalaže za hranu, a otkriveni su u približno 45% vodoopskrbnih sistema u SAD-u. Ove hemikalije sporo se razgrađuju i s vremenom se akumuliraju u ljudskom tijelu. Prethodne studije već su ih povezale s problemima poput raka bubrega, dojke i testisa.

Istraživači su analizirali podatke o slučajevima raka (2016–2021) iz Nacionalnog instituta za rak te podatke o prisutnosti PFAS-a u vodi (2013–2024) iz programa Američke agencije za zaštitu okoliša (EPA). Pritom su isključili uticaje faktora poput socioekonomskog statusa, pušenja, gojaznosti, urbanizacije i prisutnosti drugih zagađivača.

Otkriveno je da su okruzi s vodom kontaminiranom PFAS-om imali višu stopu obolijevanja od raka probavnog, endokrinog i respiratornog sistema, kao i raka usne šupljine i grla. Kod muškaraca je zabilježen povećan rizik od leukemije, tumora urinarnog sistema, mozga i mekih tkiva, dok su žene u istim područjima imale povećanu stopu raka štitne žlijezde, usne šupljine, grla i mekih tkiva.

Prema procjenama, kontaminacija PFAS-om godišnje doprinosi s više od 6.800 novih slučajeva raka.

Nalazi ukazuju na potrebu za strožijim regulacijama PFAS-a. EPA planira od 2029. godine ograničiti nivoe šest vrsta PFAS-a u vodi za piće, ali naučnici smatraju da bi ta ograničenja trebala biti rigoroznija.

„Određene vrste PFAS-a koje su manje istražene moraju biti bolje praćene, a regulatori trebaju razmotriti i one supstance koje još nisu pod strogom regulacijom,“ istakao je vodeći autor studije, dr. Shiwen Li.

Ova istraživanja pružaju osnovu za buduće studije na individualnom nivou kako bi se utvrdilo da li PFAS direktno uzrokuju rak i koji biološki mehanizmi su uključeni.