U Gruziji pronađen misteriozni drevni zapis na nepoznatom jeziku

Arheolozi su otkrili izuzetno zanimljivu bazaltnu ploču s natpisom na nepoznatom jeziku, datiranu u prvom milenijumu prije nove ere. Otkriće je napravljeno u jesen 2021. godine u Dmanisiju, u Gruziji, nedaleko od jezera gdje su mještani slučajno pronašli ploču tokom pecanja.

Ploča, veličine knjige, sadrži 60 znakova, od kojih su 39 jedinstveni. Znakovi su raspoređeni u sedam horizontalnih linija, a neki se ponavljaju, što sugerira mogućnost da su korišteni za označavanje brojeva ili znakova interpunkcije. Prema preliminarnim analizama, ovaj sistem pisanja mogao je služiti za bilježenje vjerskih obreda, građevinskih radova ili vojnih inventara.

Ploča je pronađena u sloju koji se datira u kasno bronzano ili rano željezno doba, a materijal, bazalt, potječe iz lokalnih izvora. Tvrdoća bazalta i preciznost gravura ukazuju na visok stepen vještine drevnih majstora.

Prema riječima istraživača, ovo otkriće ima izuzetnu važnost, ne samo zbog rijetkosti pronađenog artefakta, već i zbog potencijala da otkrije nove informacije o drevnim civilizacijama koje su naseljavale Kavkaz.

„Ovo otkriće moglo bi rasvijetliti nepoznate aspekte života i kulture drevnih zajednica ovog područja,“ navode autori rada objavljenog u časopisu Journal of Ancient History and Archaeology.

Sličnosti s drugim sistemima pisanja

Jedan od najzanimljivijih aspekata ovog natpisa jeste njegova djelimična sličnost s više drevnih sistema pisanja. Arheolozi su uočili sličnosti sa starim gruzijskim pismima, ali i s pretkristijanskim natpisima s Kavkaza. Dodatno, neki znakovi vizualno podsjećaju na bliskoistočne sisteme pisanja poput feničanskog, aramejskog i proto-sinajskog.

Unatoč tim sličnostima, natpis se ne može povezati s nijednim poznatim sistemom pisanja. Znakovi pokazuju samo djelimične podudarnosti s različitim semitskim, grčkim i indijskim sistemima, ali i s pečatima iz bronzanog i ranog željeznog doba otkrivenim u Gruziji. Ova specifičnost navodi stručnjake na razmatranje mogućnosti da se radi o nezavisnom sistemu pisanja ili protosistemu razvijenom lokalno.

Bazaltna ploča iz Dmanisija predstavlja zagonetku za arheologe i lingviste, ali istovremeno pruža izuzetnu priliku za razumijevanje drevnih kultura Kavkaza. Dodatna istraživanja mogla bi otkriti više o ovom tajanstvenom jeziku, kao i o ljudima koji su ga koristili prije nekoliko hiljada godina.